روح‌الله دهقانی فیروزآبادی با حضور در جمع اصحاب رسانه، نظام جدید تشخیص صلاحیت و حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان را تشریح کرد و از آغاز اجرای این ارزیابی از فردا خبر داد.
روح‌الله دهقانی فیروزآبادی امروز، دوشنبه ۲ مردادماه، در جمع خبرنگاران و اصحاب رسانه حاضر شد و شیوه جدید ارزیابی و حمایت از مؤسسات و شرکت‌های دانش‌بنیان را تشریح کرد.
شیوه جدید دسته‌بندی شرکت‌های دانش‌بنیان چگونه است؟
بر اساس شیوه جدید تشخیص صلاحیت و ارزیابی دانش‌بنیان‌ها، این شرکت‌ها به سه دسته «نوپا»، «نوآور» و «فناور» تقسیم‌بندی می‌شوند.
شرکت‌های دانش‌بنیان نوپا، شرکت‌هایی هستند که عموما سطح فناوری بالا، زیر ۵ سال عمر و فروش زیر ۵ میلیارد تومان داشته باشند. سطح فناوری شرکت‌های دانش‌بنیان از طریق فهرست کالاها و خدمات دانش‌بنیان سنجیده می‌شود و میزان فروش نیز ممکن است در سال‌های آتی تغییر کند. در حال حاضر با توجه به شاخص‌ها و معیارهای جدیدی که برای ارزیابی شرکت‌ها در نظر گرفته شده است، حدود ۸۰ درصد شرکت‌های دانش‌بنیان، یعنی حدود ۷ هزار شرکت، به عنوان نوپا هستند و زیر ۵ میلیارد تومان فروش دارند.
شرکت‌های دانش‌بنیانی که بیشتر از ۵ میلیارد تومان فروش دارند نیز به شرطی که بیش از ۵۰ درصد از فروش آن‌ها متعلق به محصول ثبت شده دانش‌بنیان باشد، به عنوان دانش‌بنیان فناور شناخته می‌شوند و در صورتی که فروش محصول دانش‌بنیان آن‌ها کمتر از ۵۰ درصد باشد به عنوان نوآور ثبت می‌شوند. با توجه به معیارهای جدید، حدود ۱۳ درصد از شرکت‌های کنونی، یعنی ۱۲۰۰ شرکت به عنوان دانش‌بنیان نوآور و ۷ درصد آن‌ها، معادل با ۶۰۰ شرکت هم به عنوان فناور به شمار می‌روند.
فهرست کالاها و خدمات دانش‌بنیان که مشخص‌کننده محصولات با سطح فناوری بالا در هر کدام از حوزه‌های مختلف فناوری است، در هر سال توسط معاونت علمی و فناوری و بر اساس نفوذ فناوری به‌روزرسانی می‌شود و محصول شرکت‌ها با توجه سطح فناوری موجود حوزه خود مقایسه می‌شوند. یکی از تغییرات جدید در این فهرست، اضافه شدن مواردی با اولویت‌های ملی و با قابلیت ارزبری است که ممکن است لزوما سطح فناوری بالایی نداشته باشند.
گفتنی است ارزیابی شرکت‌های کنونی طبق معیارهای جدید از فردا آغاز و به شرکت‌ها اطلاع‌رسانی می‌شود. مدیران عامل شرکت‌ها در صورت اعتراض یا نیاز به تغییر عنوان دانش‌بنیانی می‌توانند با ارائه اظهارنامه و اسناد خود به معاونت علمی و فناوری، اصلاح مد نظر را انجام دهند. معاونت علمی وفناوری به زودی از یک سامانه جدید نیز رونمایی خواهد کرد.
بررسی ورودی، خروجی و فرآیندهای شرکت‌ها در ارزیابی جدید
روح‌الله دهقانی، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس جمهور با اشاره به تغییرات انجام‌شده در ارزیابی دانش‌بنیان‌ها گفت: روح حاکم بر آئین‌نامه جدید این است که صرفا سطح یا اصطلاحا پیچیدگی فرآیندهای شرکت مورد قضاوت قرار نگیرد. در نظام جدید، علاوه بر فناوری و فرآیند، ورودی‌ها و خروجی‌های شرکت نیز در نظر گرفته می‌شود. در مدل جدید، به تأثیر ملی در کشور و اقتصاد، فرصت اشتعال و میزان ثروت و اثری که شرکت‌ها دارند نیز توجه می‌شود.
حمایت‌های هدفمند از دانش‌بنیان‌ها
دهقانی با اشاره به اینکه در نظام جدید، حمایت‌ها متناسب با نیاز تنظیم می‌شود، اظهار داشت: شرکت‌های نوپا که کمتر از 5 میلیارد تومان درآمد دارند، نیاز به حمایت‌های ویژه مانند معافیت مالیاتی دارند.
وی افزود: با توجه به اینکه 80 درصد شرکت‌ها با معیار جدید نوپا هستند، میزان کل معافیت مالیاتی آن‌ها به 100 میلیارد نمی‌رسد. در صورتی که معافیت تنها یک شرکت بزرگ و فناور ممکن است به این مقدار برسد. به همین دلیل لازم است تا حمایت‌های هدفمندتر برای شرکت‌های فناور در نظزر گرفت.
معاون علمی و فناوری رئیس جمهور در خصوص حمایت‌های ویژه شرکت‌های دانش‌بنیان بزرگ فناور اظهار کرد: جریان حمایت‌ها طوری است که شرکت‌های توسعه‌یافته فناور می‌توانند حمایت‌هایی از جنس اعتبار مالیاتی دریافت کنند. این شرکت‌ها می‌توانند درآمد خود را در تحقیق و توسعه خود یا شرکت‌های نوپای دیگر سرمایه‌گذاری کنند و معادل با آن اعتبار مالیاتی دریافت کنند.
تکمیل زنجیره علم تا اقتصاد به کمک ارزیابی جدید
دهقانی تکمیل زنجیره‌های ارزش در کشور را نقطه قوت دیگر ارزیابی جدید عنوان کرد و اظهار داشت: شرکت‌های نوپا عموما از دل دانشگاه‌ها و اعضای هیئت علمی تشکیل می‌شوند. این شرکت‌ها با توجه به آئین‌نامه جدید ارزیابی و حمایت می‌شوند و بایستی مسیر توسعه بازار خود را طی کنند و به بازار متصل شوند.
وی اضافه کرد: شرکت‌های نوآور و فناور نیز که به بازار اتصال دارند، می‌توانند با نوپاها مرتبط شوند و با سرمایه‌گذاری در آن‌ها از حمایت‌های تخحقیق و توسعه برخوردار شوند. از طرفی فناورهای بزرگ نیز به پیشران‌های اقتصاد کشور متصل می‌شوند و در نهایت زنجیره‌ای شکل می‌گیرد که می‌تواند به تولید ارزش در کشور کمک کنند.
استفاده از پارک‌های علم و فناوری برای ارزیابی
رضا اسدی‌فرد، معاون توسعه شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان با اشاره به تغییرات زیست‌بوم اقتصاد دانش‌بنیان اظهار داشت: دوره جدید و چهارم در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در حالی شروع شد که سال گذشته به نام دانش‌بنیان‌ها نام‌گذاری شد و این با اتفاق مهم دیگر، یعنی تصویب قانون جهش تولید دانش‌بنیان همراه شد.
او در ادامه اظهار کرد: در حدود 12 سال گذشته، زیست‌بوم اقتصاد دانش‌بنیان به بلوغ کافی رسیده است و گفتمان قبلی که حمایت از دانش‌بنیان‌ها برای افزایش سطح فناوری در کشور بود، امروزه به گفتمان انتظار از داش‌بنیان‌ها برای تأثیرگذاری بر اقتصاد و حل مسائل کشور تبدیل شده است.
اسدی‌فرد تصریح کرد: بلوغ شکل‌گرفته در زیست‌بوم امروز به نحوی است که معاونت علمیو فناوری می‌تواند به سطح بالاتری ارتقا یابد، نقش تصدی‌گری خود را کاهش دهد و به حوزه سیاست‌گذاری و تنظیم‌گری وارد شود.
وی با اشاره به کمک از پارک‌های علم و فناوری برای ارزیابی نوپاها اظهار کرد: ارزیابی شرکت‌های نوپا در استان‌های مختلف به پارک‌های علم و فناوری و نهادهای تأثیرگذار دیگر اعطا می‌شود و پس از ارزیابی، معاونت تأییدیه دانش‌بنیان را صادر می‌کند. این امر در آغاز به صورت آزمایشی و پایلوت در برخی پارک‌ها اجرا می‌شود.
